Erusam’ın 2020-2021 eğitim öğretim döneminde başlattığı “Strateji Konuşmaları” ülkemizin önemli düşünce merkezlerinden ORSAM (Ortadoğu Araştırmaları Merkezi) başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal’ın “Türkiye-ABD İlişkileri ve Ortadoğu'ya Yansımaları" başlıklı konferansı ile devam etmiştir. 9 Nisan 2021’de çevrimiçi olarak gerçekleştirilen konferansa ülke içi ve dışından birçok dinleyici katılmıştır.
Konferans, Araş. Gör. Dr. Tekin Aycan Taşcı’nın programa ilişkin bilgilendirmeleriyle başladı. Ardından ERUSAM Müdürü Prof. Dr. Muharrem Akoğlu’nun ülkemizin ve Ortadoğu’nun yaşadığı soğuk savaş sürecine dair analizi ile devam etti.
Akoğlu, Sovyetler Birliği’nin 1991’de dağılması sonrasında ABD liderliğinde kurulmaya çalışılan tek kutuplu uluslararası sistemin bilhassa 2008 küresel ekonomik bunalımı sonrası sarsıldığını, başta Çin olmak üzere ekonomik-siyasal ilerleme kat eden ülkeler vasıtasıyla da çok kutuplu bir hale dönüştüğünü belirtti. Bu da küresel siyasetin şartlarının yeniden güncellenmeye başladığının işareti oldu. Kasım 2020’de ABD’de yapılan seçimleri Türkiye ile ilişkilerde olumsuz ve sert bir politika takip edeceğine dair emareler veren Joe Biden’in kazanmış olmasının Türk-ABD ilişkilerinin özellikle Suriye, Libya, Doğu Akdeniz ekseninde yani hem hinterlandımız hem de gönül coğrafyamızda nasıl tezahür edeceğine dair kamuoyumuzda merakı arttırdığını ifade eden Akoğlu, bu meselenin ele alınması için sözü ORSAM Başkanı sayın Prof. Dr. Ahmet Uysal’a verdi.
Uysal, sunumuna dünyada ve bölgede önemli gelişmeler yaşanırken Türkiye’nin bu gelişmelerin tam merkezinde bulunduğunu ve Osmanlı mirası nedeniyle bu süreçte önemli aktörlerden olduğunu ifade ederek başladı. Uysal, ardından Osmanlı’nın yıkılması sonrasında Batılı devletlerin türettiği Ortadoğu adıyla anılmaya başlayan bölgede Balfour Deklarasyonu sonrasında nasıl yeni bir sürecin başlatıldığını anlatarak konferans konusuna giriş yaptı.
Uysal, Birinci Dünya savaşından itibaren, özellikle de İkinci Dünya Savaşı ile beraber küresel sistemi kendi çıkarları doğrultusunda şekillendiren ABD’nin bölgedeki çıkarları için İsrail’in korunmasını içeren iki temel strateji ile hareket ettiğini vurguladı.
Uysal, sunumun devamında 1956 Süveyş Krizi, 1967 İsrail-Arap Savaşı, 1973 petrol ambargosu, Sykes-Picot düzeninin kabullenildiğinin göstergesi olan 1978 Camp David Anlaşması, 1979 İran İslam Devrimi, 1980 Türkiye’deki askeri darbe, İran-Irak Savaşı, 1991 Körfez Savaşı gibi önemli gelişmelerde ABD’nin rolünü ve bunların Türkiye’ye etkisini ayrıntılı bir şekilde aktardı.
Günümüzde ABD ile olan ilişkilerinde Türkiye’nin daha güçlü ve bağımsız bir politika takip ettiğini vurgulayan Uysal, bu çerçevede Türkiye’nin bağımsız bölgesel bir güç olma yolunda ilerlediğini ve bu doğrultuda bilgi üretiminin arttığını söyledi.
Uysal’ın konferansı, “Türkiye-Mısır yakınlaşmasının ABD-Türkiye ilişkilerine, Ortadoğu ve Akdeniz’e etkileri”, “Rusya-Ukrayna gerilimi karşısında Türkiye’nin izleyeceği politika seçenekleri göz önünde bulundurulduğunda ABD-Türkiye ilişkilerinin ne yönde gelişim gösterebileceği”, “Çin'in kuşak yol stratejisinde Türkiye ve Ukrayna'nın geleceğini”, “İsrail-Türkiye ilişkilerinin gelişmesi durumunda Biden yönetiminin bunu nasıl karşılayacağı ve bunun ABD’nin Türkiye politikasına nasıl yansıyacağı”, “uluslararası sistemde yeni Ortadoğu haritaları çizilirken Türkiye’nin Zeytin Dalı vb. askeri, istihbarat operasyonların değerlendirilmesi”, “Türkiye’nin, bölgedeki tarihi birikimini düşündüğümüzde şuan bölgesel bir güç olma sürecini destekleyecek kültürel, siyasi ve stratejik birikiminin değerlendirilmesi” gibi sorular etrafında devam etti
ERUSAM tarafından 9 Nisan 2021 tarihinde ORSAM Başkanı Prof. Dr. Ahmet UYSAL'ın sunumuyla "Türkiye-ABD İlişkileri ve Ortadoğu'ya Yansımaları" başlıklı konferans düzenlenmiştir. Konferansın videosuna aşağıda paylaşılan ERUSAM Youtube hesabına ait linkten ulaşabilirsiniz:
ERUSAM Youtube: Türkiye-ABD İlişkileri ve Ortadoğu'ya Yansımaları / Prof. Dr. Ahmet UYSAL (ORSAM)
Tarih: 09.04.2021
