ERUSAM ERUSAM

Erciyes Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi (ERUSAM) ve Türk Tarih Kurumu tarafından “Uluslararası Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Darbeler” konulu sempozyum düzenlendi.

Edebiyat Fakültesi Konferans Salonu’nda düzenlenen etkinliğe, Rektör Prof. Dr. Mustafa Çalış, Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Sıdkı İlkay, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Özen Tok,  ERUSAM Müdürü Prof. Dr. Cevdet Kırpık ile çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.

Etkinlikte ilk olarak Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı ‘Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Darbeler’ adlı serginin açılışı yapıldı.

Sergi açılışının ardından sempozyuma geçildi. Sempozyumun açılış konuşmalarında ERUSAM Müdürü Prof. Dr. Cevdet Kırpık, “Maksadı ve tertipleyicisi kim olursa olsun, darbeler toplumumuzda ağır travmalara yol açmış, darbecilere ise suni zemin oluşturmak için fırsat vermiştir. Daha yakın zamanda yaşadığımız hain darbe girişiminin ülkemize verdiği zarar canlılığını hala koruyor” dedi.

Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan da konuşmasında, 15 Temmuz hain darbe gecesi yaşanan olayları anlattı.

Prof. Dr. Turan, “Tarihimizde şüphesiz darbe teşebbüsleri var. Zaten bugün bu toplantının amacı da tarihe atıf yaparak, ne darbedir, hangi örnekleri yaşanmıştır. Biraz bunları ortaya koymaktır. Değerli konuşmacı arkadaşlarım bunu ortaya koyacaklar. Ama darbe teşebbüsü, meşru iktidara karşı ayağa kalkmış bir takım gayri meşru grupların belli bir plan çerçevesinde yönetim hakkını elde etme teşebbüsüdür. Meşru niye diyeceksiniz. Dünya tarihinde Türk devlet geleneği üzerine oturtulmuş Türk Devleti kadar meşru bir irade, çok az görülmüştür veya görülmemiştir. Türk Devlet geleneği nedir diyecek olursanız, en az bilinen tarihle 2 bin 300 yıllık bir gelenektir bu. Dünyada devlet geleneklerine dair yönetme hakkını meşrulaştıran yerlere ve bölgelere ait çok az yer vardır. Bugün benim naçizane tespitlerime göre 3 bölgede devlet geleneği doğmuştur. Birisi Ortadoğu dediğimiz başta Suriye, Irak, Mısır ve İran hattı. Ortadoğu da bir devlet geleneği ve devlet ekolü doğmuştur. Ama bugün o yaşamıyor. Ortadoğu devlet ekolü yaşamıyor. İkincisi, Roma, Bizans Devlet ekolüdür. Üçüncüsü ise Orta Asya devlet ekolüdür. Dünyanın dörtte biri Hintlidir. Dört biride Çinlidir. Çinli ve Hintliyi bir araya getirdiğinizde yarı nüfus demektir. Ama bu yarı nüfusa bile devlet geleneğini götürenler Orta Asya’dan gidenlerdir. Bunu bugün araştırmalar ortaya çıkarıyor. Orta Asya Devlet geleneği ile Roma- Bizans devlet ekolu bugün yeryüzünde yaşıyor. Ortadoğu da ki yaşamıyor. İşte bu iki ekole karşı yapılmış tüm hareketler darbe teşebbüsüdür” dedi.

Rektör Prof. Dr. Mustafa Çalış ise, 15 Temmuz gecesi Türk Milletinin gerçek bir destan yazdığını belirtti.

Rektör Çalış, “Türkler 2 bin 500 yıllık tarihi boyunca birçok devlet kurmuştur. Birçok imparatorluk kurmuştur. Her yere hakkı, adaleti götürmüştür. Paylaşmayı götürmüştür. Asla sömürgeci olmamıştır. Emperyalizmin peşinde olmamıştır. Türk Milletinden her şeyi alabilirler, ama istiklalini, istikbalini ve hürriyetini asla alamazlar. Bunu da emperyal güçler çok iyi bildikleri için, dışardan yıkamayacaklarını çok iyi bildikleri için, tarihin birçok döneminde belki yüzlerce kez, binlerce kez, Türk Milletini içten yıkmak için çeşitli darbeler veya darbe girişimleri her zaman olmuştur. Bunun arkasında da muhakkak emperyal güçler, adaleti istemeyen, paylaşmayı istemeyen, sömürge peşinde olan emperyal güçler vardır. Ama Türk Milleti asla buna izin vermeyecektir. 15 Temmuz’da yaşanan hain darbe girişiminin hepimiz canlı şahidi olduk. Yani 15 Temmuz’da gerçekten Türk Milleti büyük bir destan yazmıştır. Bunu Türk Milleti dışında kimse yapamaz. Tankın altına kimse yatamaz. Bunu herkes görmüştür. Zaten emperyal güçler bunu bildikleri için, Türk Milletini içeriden nasıl yıkarız, onun peşinde. Türk Milleti hürriyetinden vaz geçmez ve vaz geçmeyecektir.  Türk Milletini yıkmaya çalışan emperyal güçlerin girişimleri son değildir, bundan sonrada devam edecektir. Bugünkü sempozyumun geleceğimize ışık tutacağı kanaatindeyiz.  Yani tarihte ki bu emperyal güçlerin oyunlarını, bu darbe girişimlerini, darbeleri öğrenerek, gelecekte bizim uyanık olmamız için vesile olacaktır. Şunda emin olun ki, özellikle Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan gibi liderler başımızda olduğu müddetçe, sizler gibi vatansever öğrencilerimiz, akademisyenlerimiz, Türk halkı olduğu müddetçe, istedikleri kadar uğraşsınlar, hiçbir emellerine ulaşamayacaklardır. Bundan emin olabiliriniz”  diye konuştu.

Açılış konuşmalarının ardından Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan tarafından Rektör Prof. Dr. Mustafa Çalış’a, Misak-ı Milli haritası hediye edildi.

Sempozyumda sırasıyla şu sunumlar yapılmıştır: 

Prof. Dr. Feridun EMECEN, Osmanlı Hanedanına Yönelik Tehditler Üzerine Bazı Notlar;

Prof. Dr. Mehmet İnbaşı, Bahtsız Bir Sultan; II. OSman / Genç Osman (1618-1622),

Prof. Dr. Temel Öztürk, Osmanlılarda Hal' ve Padişah Katline Bir Örnek: Sultan İbrahim'in Öldürülmesi (1648)

Prof. Dr. Özen TOK, Sultan IV. Mehmed’in Tahtan İndirilme Vakası

Doç. Dr. Efkan UZUN, 1703 Edirne Vakası’nı Nasıl Okumalıyız?

Prof. Dr. Songül ÇOLAK, Patrona Halil İsyanı (1730): İstanbul Herc ü Merc

 

 

 

 

Prof. Dr. Abdullah SAYDAM, Darbeye Gerekçe Üretmek ve Meşruiyet Kazandırmak: 1807 Darbesi

 

Dr. Öğr. Üyesi Zekeriya TÜRKMEN, Sultan Abdülmecid’e Yönelik Bir Darbe Teşebbüsü: Kuleli Vak’ası

 

Prof. Dr. Cevdet KIRPIK, Sultan Abdülaziz’in Tahtan İndirilmesi

 

 

 

 

Prof.Dr.Necmettin Alkan, 31 Mart Vak’ası ve Sultan II. Abdülhamid’in Tahtan İndirilmesi

 

Doç. Dr. Aleksandr VASİLYEV, Rus Subay, Askeri Denizci, Diplomat ve Memurlarının Raporlarında Jön Türk Devrimi Hakkındaki

Bilgiler

 

Prof. Dr. Mustafa ÇOLAK-Prof. Dr. Recep KARACAKAYA, Bâbıâli Baskını

 

Doç. Dr.İrade MEMMEDOVA, 1912 Halâskâr Zâbitan Bildirisi ve 1913 Bâbıali Baskını: Nedenleri, Darbeler ve Yankılarının Dönemin Rusça Müslüman Basınına Yansımaları

 

 

 

 

 

Prof. Dr. Cemal AVCI, Türkiye Cumhuriyeti’nde İlk Darbe Girişimi: İzmir Suikastı

 

Prof. Dr. Mustafa ORAL, 27 Mayıs 1960 Darbesi

 

Prof. Dr. Selma YEL, 1960 Askeri Darbesi ve Sivas Sürgün Kampı

 

 

Prof. Dr. Dilşen İnce ERDOĞAN, Talat Aydemir’in Başarısız Darbe Girişimlerinin Ulusal Basına Yansımaları

 

Prof. Dr. Ayfer ÖZÇELİK, Cumhuriyet Döneminin İlk Muhtırası: 12 Mart 1971 Muhtırası

 

Dr. Öğr. Gör. Esra Müjgan KARATAŞ, İç ve Dış Siyasette 80 Darbesi’nin Ayak Sesleri (1975 - 1980)

 

 

Dr. Zehra DOĞAN, Güvenlikleştirme Teorisi Bağlamında Türkiye’de Ordu ve 12 Eylül

Prof. Dr. Fatma Ahsen Turan, Halk Şairlerinin Dilinden 15 Temmuz Darbe Girişimi

 

Prof. Dr. Mehmet ŞAHİN, 15 Temmuz Darbe Girişiminin Bölgesel ve Uluslararası Perspektiften Değerlendirilmesi

Sempozyum sonunda Prof. Dr. Refik TURAN, Prof. Dr. Feridun EMECEN, Prof. Dr. Cevdet KIRPIK ve Prof. Dr. Mehmet ŞAHİN tarafından genel değerlendirme yapılmıştır. 

 Sempozyum hakkında haberler için bkz.:

https://www.erciyes.edu.tr/Duyuru-Haber/Universitemizde-Uluslararasi-Osmanli%E2%80%99dan-Cumhuriyet%E2%80%99e-Turkiye%E2%80%99de-Darb/14388

http://www.ttk.gov.tr/basindattk/ttk-baskani-turan-rektorumuzu-ziyaret-etti/

http://www.ttk.gov.tr/basindattk/15-temmuz-selcuklu-doneminde-batinilikten-neset-eden-sabbahi/

http://www.ttk.gov.tr/basindattk/15-temmuz-darbe-girisimi-622-yillik-osmanli-tarihinde-olmadi/

http://www.ttk.gov.tr/guncel/uluslararasi-osmanlidan-cumhuriyete-turkiyede-darbeler-sempozyumu-basladi/

https://www.iha.com.tr/ankara-haberleri/uluslararasi-osmanlidan-cumhuriyete-turkiyede-darbeler-sempozyumu-basladi-2419690/

https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/kayseri/erude-uluslararasi-osmanlidan-cumhuriyete-turkiyede-darbeler-sempozyumu-1063087

https://www.youtube.com/watch?v=W8QBGkENBjM

Tarih: 08.01.2020